İkinci elde durgunluk sürüyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Motorlu Kara Taşıtı İstatistikleri mayıs ayı verileri açıklandı. Söz konusu verilere göre 2023’ün mayıs ayında 741 bin 828 olarak gerçekleşen pazar, bu yılın aynı döneminde yüzde 20.62 oranında düşüşle 588 bin 886 adede geriledi.

Türkiye’de 70 bin motorlu araç satıcısını temsil eden Motorlu Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) Genel Başkanı Aydın Erkoç, konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Piyasada durgunluk yaşandığına dikkat çeken Erkoç, “TÜİK verilerine göre geçen yılın Ocak-Mayıs döneminde 3 milyon 335 bin 221 adet olarak gerçekleşen ikinci el otomobil pazarı, bu yılın aynı döneminde yüzde 16.38 oranında gerileyerek 2 milyon 789 bin 45 adet olarak gerçekleşti. Otomotiv piyasasındaki performans kaybı gün geçtikçe belirginleşiyor” dedi.

Bu yıl canlılık yok

Bayram dönemlerinde hareketlenen piyasada bu yıl herhangi bir canlılık yaşanmadığına dikkat çeken Erkoç, şöyle konuştu:

“Biz motorlu araç satıcıları olarak bayramda bir nebze de olsa otomobil piyasasının hareketlilik göstereceğini düşünüyorduk. Ancak ikinci el piyasasında bunu göremedik. Sıfır araç satan bayilerin yine her zamanki gibi satışları vardı. Bunun sebebi gerek fiyat indirimi gerekse vadelendirme gibi kampanyalar yapabiliyor olmaları… Ama ikinci el ticareti yapan ticaret erbaplarının böyle bir şansı yok. Araçları zaten şahıslardan alıp, araç tutarının üstüne belli bir kar koyarak satış yaptıkları için indirim de vadelendirme de yapamıyorlar. Bunun yanı sıra herkesin bildiği gibi kredi faiz oranlarının yüksek, vade sayılarının ise düşük olması maalesef ikinci el piyasasını durma noktasına getirdi. Beklediğimiz bayramları göremedik. Eskiden bayramlarda galerici esnafının bindiği hususi araçlarına kadar satılırdı. Ama şu anda bunu bırakın, vatandaş oto galerileri dolaşmıyor bile… Bugün bayram bitmiş, herkes dönmüş olmasına rağmen herhangi bir hareketlilik söz konusu değil. Maalesef faiz oranları düşmediği sürece piyasanın açılacağına inanmıyoruz. Öte yandan ihtiyaç sahipleri imkanı olsa dahi araç almak yerine yüksek getirisi sebebiyle ihtiyacını erteleyip toplu parasını faizde değerlendirmeyi tercih ediyor. Bu durum da piyasanın önünde büyük bir engel oluşturuyor.”

20 yaş üstü araçlar trafikten çekilmeli

7 Temmuz’da uygulanmaya başlayacak olan ancak 31 Ağustos tarihine ertelenen otomotivde Genel Güvenlik Yönetmeliği’ne ilişkin de değerlendirmelerde bulunan Erkoç, “Türkiye’de traktöründen motosikletine yaklaşık 35 milyona yakın araç var. Bu araçların yüzde 35’i 20 yaşın üzerinde… Yani gelişmiş ülkelerde hurdaya ayrılan araçlar… Biz daha bu araçları trafikten kaldıramamışken bu uygulamanın hayata geçirilmesi çok zor. Trafik sıkıştığında bir bakıyoruz, dur kalk sebebiyle aracın biri hararet yaptığı için yol tıkanıyor. Artık hurdaya ayrılması gereken araçlar hala trafikte. Önce hurda araçların trafikten çekilmesi gerekiyor ki, akıllı sisteme sahip araçları konuşalım” dedi.

Daha önce yapılan hurda indiriminin şu an uygulanabilirliğinde de sıkıntılar yaşanabileceğini belirten Erkoç, “Bahsettiğimiz yüzde 35’i oluşturan hurdaya ayrılması gereken araçların trafikten çekilmesi deekonomimize büyük bir darbe vurur. Daha önceden yapılan hurda indirimi şu an uygulanacak olsa çokciddi sonuçları çıkar. Eskiden bir vatandaşa 5 – 10 bin TL hurda desteği veriliyordu. Bugün hurdayagidecek araçlar 200 bin TL’den başlıyor. Kimse 10 bin TL hurda indirimi almak için aracını hurdaya çıkarmaz. Böyle konularda sektör paydaşlarının fikrinin alınması gerekiyor. Ticaret Bakanımız Prof. Dr. Ömer Bolat, nasıl ki araç piyasasında oluşan köpüğün ortadan kaldırılması için toplantılar düzenleyip konunun taraflarının fikrini aldıysa bu konuda da TOBB Otomotiv Meclisi üyelerinin, ticaret odalarının, MASFED’in, ODMD, OYDER, OSD gibi sektör kuruluşlarının fikrinin alınması faydalı olacaktır” açıklamalarında bulundu.

Erkoç, fiyatların daha fazla düşeceğine ihtimal vermediklerini, gerek sıfırda gerekse ikinci elde araç almak için uygun zaman olduğunu belirtti.