Atmosfere Salınan Zehirli Gazlar Gizleniyor

Petrol ve gaz şirketleri, üretim tesislerinden atmosfer saldıkları zehirli gazları ve kimyasal kirleticileri, onları denetleyen uydu görüntülerinden gizleyen bir teçhizat kullanmaya başladı. Araştırmacılar ve çevreciler bu yöntemin sağlıklı veri toplanmasını engellemesi nedeniyle kaygılı.

ABD, Birleşik Krallık, Almanya ve Norveç gibi ülkelerde faaliyet gösteren enerji şirketleri, araştırmacıların “alevlendirme” olarak bilinen, verimsiz gazın bertaraf edilmesi yöntemi sonucunda bu şirketlerin üretim tesislerinden atmosfere yayılan metan, karbondioksit ve diğer kirleticilerin fark edilmelerini engelleyen bir teknoloji kullanmaya başladı. Alevlendirme yöntemiyle gazlar yanarken karbondioksit ve toksik kirleticilerin yanı sıra kansere sebep olan kimyasallar salınmış oluyor. Ancak tüm sağlık risklerine rağmen %90’ı metandan oluşan gazı “tahliye” diye bilinen doğrudan atmosfere salmak için bazen alevlendirme tercih ediliyor.

AB’nin yanı sıra Dünya Bankası, şirketlerden gazı yakmak ya da tahliye etmek yerine kontrol etmelerini talep ederken, gaz alevlerini yakalamak ve belgelemek amacıyla yıllardır uydu kullanılıyor. Gereksiz alevlendirme sorununu kökten çözmek için Paris İklim Konferansı’nda “Sıfır Rutin Alevlendirme 2030 İnisiyatifi”ni kuran Dünya Bankası, son raporunda alevlendirme oranının 2021 ile 2022 yılları arasında küresel çapta %3 azaldığını açıkladı. Buna rağmen söz konusu inisiyatif kurulduğundan bu yana alevlendirmeyi sonlandıracağını taahhüt eden ülkelerde, “örtülü yanma hücreleri”nin ortaya çıkmaya başlandığı gözlendi. Uzmanlar gizli yakıt hücrelerinin işlevsel açıdan alevin gizlenmesi dışında aynı mantıkla çalıştığını belirtiyor.

Bu Yöntem Emisyonları Hiçbir Şekilde Düşürmez

Teksas Çevre Kalitesi Komisyonu’nun eski denetçilerinden Tim Doty, örtülü yanma hücrelerinde temel olarak içerde bulunan, görülemeyen bir alev ucunun mevcut olduğunun altını çizerek, “İzin verilenin dışında bir altyapı kullanılıyor. Örtük alevlendirme aslında muhtemelen klasik yönteme göre daha az verimliliğe sahip. Tahliye yöntemine göre belki daha iyi ama alevden örtük aleve ya da buharlı yakma hücresine geçmek, emisyonları düşürmek adına bir gelişme ifade etmiyor” uyarısında bulundu.

Küresel anlamda alevlendirmeyi algılamak amacıyla kullanılan tek yöntem, ısı izlerini parlak ışık noktaları olarak karşılaştırarak uzaydan görünmelerini sağlayan uydu araçları. Ancak araştırmacılar veri tabanını kopyalamaya çalıştıklarında uyduların örtük alevleri yakalayamadığını fark ederken, uydu verisi olmadığı takdirde çoğu zaman şirketlerin kendi bildirdikleri raporlara bağımlı kalacaklarına dikkat çekiyor. Bu nedenle aktivistler de araştırmacıların şirketler kaynaklı kirlilik ve seragazı emisyonlarını hesaplayamama tehlikesi nedeniyle endişeli.

AB Ülkelerinde de Kullanılıyor

ABD’de rutin alevlendirmenin 2021’de yasaklandığı ilk ve halen tek eyalet olan Colorado’da, Maxar uydusu verilerine göre açık alevler yerine örtük alevler fark edildi. Kasım 2023’te ise AB, metan emisyonlarıyla mücadele adına çıkarılan mevzuatla rutin alevlendirmeyi aşamalı olarak durduracak bir planı duyurdu. Ancak örtük alevlendirmeyi sağlayan cihazları tedarik eden firmaların internet sitelerinde söz konusu cihazların üye birçok ülkede satıldığından bahsetmeleri, örtük alevlendirmenin AB’de de kullanılmaya başlandığını gösterdi.